Kollokationen im Deutschen und im Polnischen aus lexikografischer Sicht“

Wydział NeofilologiiTematem niniejszej pracy doktorskiej jest kolokacja w ujęciu leksykograficznym. Problem badawczy stanowi opis leksykograficzny kolokacji dla pary językowej niemiecko-polskiej. Praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale przedstawiono genezę badań nad kolokacją w obszarze anglojęzycznym, w następujących paradygmatach: metaleksykograficznym względnie leksykograficznym, antropologicznym względnie antropocentrycznym, glottodydaktycznym oraz korpusowym. W drugim rozdziale metaleksykograficznej analizie poddano kolokacje w wybranych słownikach (WSNP PWN, WSPN PWN, WSNP PONS, WSPN PONS, WSJP PAN, WBKA, WBK, SDS, KOLLEX i WICOL). W trzecim rozdziale zbadano 110 wybranych leksemów niemieckich pod kątem ich kolokatorów w słownikach WSNP PWN i WSNP PONS oraz w korpusie DWDS. Następnie wyekscerpowano z innych słowników WBK i WBKA kolokatory z poziomu językowego A dla tychże 110 leksemów. Wyekscerpowany materiał miał posłużyć jako baza słownikowa dla wykoncypowanego dwujęzycznego niemiecko-polskiego słownika kolokacji. W czwartym rozdziale przedstawiono leksykograficzny opis kolokacji dla pary językowej niemiecko-polskiej planowanego dwujęzycznego słownika internetowego kolokacji KOLL. Opis ten stanowi kompilację opisów leksykograficznych kolokacji słowników specjalistycznych analizowanych na potrzeby tejże pracy.The thesis deals with the collocation from a lexicographical point of view. The research problem represents the lexicographical description of the collocations in the German-Polish language comparison. The work consists of four chapters. The first chapter presents the genesis of collocation research in the English-speaking world, namely in the meta-lexicographic, anthropological and anthropocentric, glottodidactic and corpusbased approaches. In the second chapter, the collocations in selected dictionaries (WSNP PWN, WSPN PWN and WSNP PONS, WSPN PONS, WSJP PAN, WBKA, WBK, SDS, KOLLEX and WICOL) undergo a metalexographic analysis. In the third chapter 110 selected German lexemes are analyzed for their collocators in WSNP PWN and WSNP PONS as well as in the language corpus DWDS. Thereafter, from WBK and WBKA collocators of the language level A are excerpted to the 110 lexemes, which are to serve as the dictionary basis of the planned German-Polish collocation dictionary. The fourth chapter presents the lexicographical description of the collocations for the German- Polish language pair in the designed bilingual Internet dictionary of collocations KOLL, which is regarded as a compilation of the lexicographical descriptions of the collocations in the special dictionaries of collocations analyzed for this purpose.Die Doktorarbeit thematisiert die Kollokation aus lexikografischer Sicht. Das Forschungsproblem stellt die lexikografische Beschreibung der Kollokationen im deutsch-polnischen Sprachvergleich dar. Die Arbeit setzt sich aus vier Kapiteln zusammen. Im ersten Kapitel wird die Genese der Kollokationsforschung im englischen Sprachraum dargestellt, und zwar im metalexikografischen bzw. lexikografischen, anthropologischen bzw. anthropozentrischen, glottodidaktischen sowie korpusbasierten Ansatz. Im zweiten Kapitel werden die Kollokationen in ausgewählten Wörterbüchern (WSNP PWN, WSPN PWN, WSNP PONS, WSPN PONS, WSJP PAN, WBKA, WBK, SDS, KOLLEX und WICOL) einer metalexikografischen Analyse unterzogen. Im dritten Kapitel werden 110 ausgewählte deutsche Lexeme auf ihre Kollokatoren in WSNP PWN und WSNP PONS sowie im Sprachkorpus DWDS analysiert. Danach werden aus WBK und WBKA Kollokatoren des Sprachniveaus A zu den 110 Lexemen exzerpiert, die als Wörterbuchbasis des geplanten deutsch-polnischen Kollokationswörterbuches dienen sollen. Im vierten Kapitel wird die lexikografische Beschreibung der Kollokationen für das Sprachenpaar Deutsch-Polnisch im konzipierten bilingualen Internetwörterbuch der Kollokationen KOLL dargestellt, die als Kompilation der lexikografischen Beschreibungen der Kollokationen in den hierfür analysierten Spezialwörterbüchern der Kollokationen angesehen wird